بني‌آدم اعضای يكديگرنــــــد            كه در آفرينش ز يک گوهرند
چو عضوی به درد آورد روزگار            دگر عضوها را نمانـــــد قرار

آیا می‌دانستید این شعر شیخ اجل-سعدی شیرازی- سوار بر کاوشگر فضایی ویجر (Voyager) سالهاست که در فضا طی طریق می‌کند و هم‌اکنون به خارج از منظومه خورشیدی رسیده است؟!

30 سال از زمانی که کاوشگرهای بین ستاره‌ای ویجر 1 و 2 در سال 1977 به فضا پرتاب شدند می‌گذرد ، هر دوی این کاوشگرها یک صفحه طلایی خاص را با خود حمل می‌کنند ، دیسک گرامافونی که حاوی موسیقی‌ و عکس‌هایی از زمین است که نشاندهنده گونه گونی حیات و فرهنگ در زمین به موجودات هوشمند فرازمینی است.

با اینکه در هر ساعت این کاوشگرها 38 هزار مایل از زمین دور می‌شوند ، ناسا تخمین می‌زند که 40 هزار سال طول می‌کشد که ویجرها به  نزدیک‌ترین منظومه ستاره‌ای از ما با فاصله 1.7 سال نوری برسند. ویجر 2 هم‌‌اکنون 7.68 میلیارد مایل از زمین فاصله دارد و هنوز هم اطلاعات علمی برای ما می‌فرستد.

در زمان پرتاب کاوشگرهای ویجر 1 و 2 ، کمیته‌ای به رهبری کارل ساگان از دانشگاه کورنل برای تعیین اینکه در این دیسک چه چیزهایی باید قرار بگیرند تشکیل شد و حاصل کار این کمیته یک دیسک با محتوای قابل توجه است. 

محتوای دیسک : در صفحه‌ای 12 اینچی مسی با روکش طلا چکیده‌ای از فرهنگ و آثاری از حیات گونه‌های مختلف قرار داده شده است:

- 115 عکس که البته به صورت آنالوگ هستند. اين عكس‌ها را مي‌توانيد در اينجا ببينيد.

- اصواتی از زمین : از رعد و برق گرفته ، تا صدای گریه یک شیرخوار ، صدای یک وال ، رعد و برق ، صدای برخورد امواج به ساحل ، صدای قلب انسان و گام برداشتنش و ... آنها را مي‌توانيد از اينجا دانلود كنيد و گوش كنيد.

- موسیقی‌های منتخب از فرهنگ‌ها و نواحی مختلف (90 دقیقه) : موسیقی‌های مختلفی از باخ و بتهوون تا لوئیس آرمسترانگ و چاک بری در دیسک گنجانده شده‌اند. موسیقی‌ها متعلق به فرهنگ‌ها و کشورهای مختلف هستند : چین ، ژاپن ، آذربایجان ، اندونزی ، مکزیک ، پرو ، بلغارستان ، سنگال و ...

در اینجا می‌توانید تعدادی از این موسیقی‌ها را دانلود کنید.

- سلام و خوشامدگویی به 55 زبان: جالب است که بدانید این خوشامدگویی‌ها با زبان آکادی که در سومر 6 هزار سال پیش صحبت می‌شد شروع می‌شود و به زبان Wu یک لهجه چینی ختم می‌شود.
به سلام فارسی كه با شعر سعدی دنبال مي‌شود ، گوش كنيد.
مجموعه همه این سلام‌ها را از اینجا دانلود کنید و گوش کنید.

روی کاور این صفحه به صورت تصویری اطلاعاتی در مورد چگونگی باز کردن دیسک و دیدن تصویرهایش ، موقعیت زمین در کهکشان و همچنین طول مدت یک ثانیه داده شده است.

البته به نظر می‌رسد این کار بیشتر یک اقدام سمبولیک باشد ، چرا که با توجه به اندازه کوچک کاوشگرها در مقایسه با فضای بین ستاره‌ای ، بسیار بعید است حتی در صورت وجود حیات فرازمینی ، این دیسک‌ها پیدا شوند ، حتی در صورتی که موجودات فرازمینی این دیسک‌ها را پیدا کنند ، با توجه به گذشت زمان زیاد آنها جنبه تاریخی خواهند داشت و به علاوه ممکن است آنها زمانی پیدا شوند که دیگر نشانی از حیات در زمین نباشد.

سال 2006 کاوشگرهای ویجر 1 و 2 به طور کامل از منظومه شمسی خارج شدند ، آنها بعد از از کاوشگرهای پایونیر 1 و 2 ، سومین و چهارمین وسیله دست‌ساخته بشر هستند که از منظومه خورشیدی خارج می‌شوند.

پاییونیر 1 و 2 هم که در سال 1972 با فاصله چند روز از هم به فشا پرتاب شدند ، به نوبه خود ، پلاک‌های آلومینیومی با روکش طلا داشتند که اطلاعاتی در مورد سال ساخت و نوع بشر بر روی خود دارد.

ایده قرار دادن پیام‌هایی برای موجودات هوشمد فرازمینی نخستین بار به وسیله «اریک بورگس» داده شد ، این ایده به دکتر کارل ساگان دانشمند مشهور ناسا منتقل شد ، دکتر ساگان خود قبلا مقاله‌ای درباره ارتباط برقرار کردن با فرازمینی‌ها نوشته بود و از این ایده به شدت استقبال کرد.

سرانجان ناسا با این طرح موافقت کرد و سه هفته به وی فرصت داد تا پلاکی را طراحی کند. ساگان با همکاری فرانک دریک ، پلاک را طراحی کردند ، ‌البته طراحی هنری این پلاک را همسر کارل سیگان - لیندا سالزمن- انجام داد. 

کارل ساگان

این پلاک 22.9 سانتیمتر طول و 15.2 سانتیمتر عرض و 1.27 میلیمتر ضخامت دارد که می‌توانید آن را در اینجا ببینید.

سعی شده بود در این پلاک به صورت مختصر و مفید اطلاعاتی در مورد زمین داده شود ، در بالا و سمت چپ پلاک به صورت شماتیک تصویری از عنصر هیدروژن ، فراوان‌ترین عنصر در گیتی دیده می‌شود.

درسمت راست ، تصویری از یک مرد و زن برهنه را در کنارهم می‌بنیم ، طول قامت متوسط یک زن -168 سانتیمتر - هم در کنار زن اشاره شده است . به علاوه در پشت سر تصویر زن و مرد شمایی از خود کاوشگر دیده می‌شود تا با مقایسه با اندازه کاوشگر پایونیر ، موجود هوشمند غیرزمینی ، به اندازه قامت انسان‌ها پی ببرد.

مرد ، دست راست خود را به نشانه خوش‌آمدگویی بالا برده است. ابتدا ساگان قصد داشت تصویر انسان‌ها را در حال دست دادن به هم در پلاک نشان بدهد ، ولی بعدا به تصور اینکه فرازمینی‌ها فکر می‌کنند ، دو انسان مرد و زن ، یک موجود هستند ، از این کار منصرف شد.

در سمت چپ تصویر موقعیت خورشید نسبت به کهکشان و 14 تپ‌اختر دیده می‌شود. ( تپ‌اخترها یا پالسارها ستاره‌های نوترونی چرخنده هستنده که از خود به صورت متناوب امواج رادیویی ساطع می‌کنند.)

در پایین تصویر هم ، سیارات منظومه شمسی و کره زمین به عنوان سومین سیاره این منظومه نسبت به خورشید ، دیده می‌شود.

البته همه واکنش مثبتی نسبت به این پلاک نداشتند ، خیلی‌ها از اینکه انسان‌ها در این پلاک برهنه به تصویر کشیده بوند ، اعتراض کردند ، «شیکاگو سان تریبون» عکس این پلاک را برای پنهان کردن برهنگی ، روتوش کرد ، «لوس آنجلس تایمز» نامه‌های اعتراضی از خوانندگان خود دریافت کرد که در آن خوانندگان ساخت این پلاک ها را نوعی هدر دادن مالیات شهروندان ‌می‌دانستند